woensdag 6 mei 2009

Afscheid

Aan alles komt een eind, ook aan mijn verblijf in Kazakhstan - vandaag om precies te zijn. Toen mijn lotgenoten en ik vier maanden geleden aankwamen, werd ons beloofd dat we pijn in ons hart zouden hebben als we het land weer zouden verlaten. Als dat waar is, weet een aantal studenten dat in ieder geval goed te verbergen. Van de mogelijkheid om docenten te benaderen om de examens eerder dan de officiele datum af te leggen werd door bijna iedereen gebruik gemaakt. Zo kan het dat de tentamenperiode van 4 tot 16 mei duurt, maar dat de exodus al in volle gang is. Een geluksvogel smeerde hem al op 30 april, de meeste anderen (mijzelf incluis) in het verloop van deze week. De achterblijvers zijn dikwijls degenen die dehulp van goedgezinde docenten ontberen. Toch heb ik op deze laatste dag, wellicht door de halflege gang in mijn flat en de ongewoon opgeruimde toestand van mijn kamer, het aparte gevoel wat vaker voorkomt aan de vooravond van een vertrek, en ben ik niet zo enthousiast bezig met aftellen als een week geleden.

Het nutsbedrijf nam nog een halve dag vakantie op vlak voor mijn vertrek, en ook vanuit de universiteit werd met de beste bedoelingen ook een poging ondernomen om ons vaarwel te zeggen. In samenwerking met de organisatie voor internationale studenten (KISA) werd een uitje naar de bowlingbaan georganiseerd, waar de vriendelijke woorden (zelf deed ik ook een duit in het zakje) de ongemakkelijke sfeer door de lage opkomst (de meeste uitwisselingsstudenten lieten het afweten, en ook de KISA-afvaardiging was aan de kleine kant) maar ten dele konden wegnemen. Behalve een glansrijke overwinning bij het bowlen viel me ook een prijs van 'Most Charming Student' ten deel - ik heb het altijd al geweten. In kleinere kring bracht ik daarna nog bezoekjes aan een roestig Sovjetobservatorium waar we, de Russische uitleg braaf knikkend aanhorend, een aantal kleine diamantjes en een heus maanlandschap door de telescoop konden waarnemen en het Kazakhstaans Staatscircus, dat ondanks de droevige toestand van de steprijdende en koprollende beer een alleraardigste show opvoerde, waar ik tot schijnbaar groot vermaak van het publiek nog met een (on)vrijwillig gastoptreden aan had bijgedragen.

Behalve de in het water gevallen borrel waar ik het vorige post over had, vindt het afscheid vooral op individuele basis plaats. Elke dag vertrekt er wel iemand, die na een aantal vriendelijke woorden over en weer al dan niet luid snotterend uitgezwaaid wordt. Ondertussen moet ik oppassen dat ik een aantal figuren, die van plan zijn deze zomer in Amsterdam de bloemetjes eens goed buiten te zetten, ontloop zodat ik ze geen vals emailadres hoef mee te geven. Vandaag rest mij nog een paar kleren in te pakken, de papieren voor mijn reis netjes in orde te maken en op tijd naar bed te gaan, zodat ik morgenochtend fris richting Oezbekistan kan. Na een omzwerving van een kleine drie weken (hopelijk komen er geen onverwachte verlengingen) in Oost-Europa kom ik 26 mei weer in Nederland aan. Hoewel ik het hier best naar mijn zin heb gehad, heb ik mijn portie voormalige Sovjetunie dan weer even gehad. Wellicht ga ik nog een keer naar Kyrgizie en/of Tadzjikistan voor de prachtige berglandschappen - als die landen tegen die tijd dan nog in hun huidige vorm bestaan. Of ik nog nog eens terug naar Kazakhstan kom? Misschien in 2030.

Met mijn vertrek hier komt ook het einde van mijn status als blogger in zicht. Als ik me enigszins verveel zal ik proberen nog iets uit Oezbekistan te schrijven (dat eindigt toch ook op -stan ;), hoewel ik gezien hun classificatie als 'vijand van het internet' (gedeeld met Noord-Korea, Cuba, Myanmar en Turkmenistan en landen als China, Vietnam e.a. keurig naar de tweede plek verwijzend) nog niks kan beloven. In elk geval bedankt voor jullie aandacht voor mijn escapades in deze uithoek, en hopelijk tot snel in Nederland!

- Thomas

zondag 3 mei 2009

Blackout

In sommige eerdere afleveringen van deze blog heb ik niet zo hoog opgegeven van het milieubewustzijn in dit land. Het lijkt erop dat de Kazakhstanen mijn opmerkingen ter harte hebben genomen - alsof het recente Earth Hour niet genoeg was, heeft de electriciteit het de afgelopen twee weken evenzoveel malen af laten weten. Als verwaande Westerling was ik verbaasd over de rustige wijze waarop de mensen hier met zulke situaties om weten te gaan - als er in Nederland een helikopter ergens in de Bommelerwaard een stuurfout maakt is meteen het hele land in rep en roer, worden er tientallen cameraploegen naar het 'rampgebied' gestuurd en krijgen we negen maanden later nog een journalistieke naschok indien de geboortecijfers een kleine afwijking vertonen of er bij Defensie wat koppen rollen, maar hier halen de mensen hun schouders op en gaan door waar ze mee bezig waren. Slechts voor een handvol ongelukkigen die zich toevallig in een lift bevonden of, omdat de verkeersregelaars niet op tijd ter plekke zijn, hun Lada in de prak rijden is het werkelijk vervelend. In mijn geval werd een dergelijke catastrofe op het nippertje afgewend omdat, nadat heel Almaty 3 uur in het donker had gezeten, het licht om half een weer aanging, waardoor ik me net op tijd naar een cafe kon begeven om een belangrijke Champions League wedstrijd niet te hoeven missen.

Niet veel later werd de oorzaak van het euvel bekend. Almaty is aangesloten op het net van Kyrgyzie, en hoewel dit land vele kwaliteiten heeft (prachtige berglandschappen, een overvloed aan valkeniers en de gefermenteerde merriemelk is van de hoogste kwaliteit) kan je er voor je elektriciteit beter niet van afhankelijk zijn. Hoewel ik terughoudendheid wil betrachten als het gaat om onbevestigde bronnen, wil ik jullie niet onthouden dat volgens medestudenten enkele familieleden van de Kyrgyzische (sp?) president teveel stroom hadden afgetapt en het grid daarmee overbelast hadden.

Of het puur toeval betrof of dat ik in het Haaksbergen van Kazakhstan zit weet ik niet, maar dit weekend was het weer raak. Als volledig geintegreerde Kazakhstanen raakten mijn kamergenoot en ik niet in paniek toen het licht uitviel - in dit soort gevallen is het eerst zaak de grootte van het getroffen gebied te bepalen. Gedurende mijn verblijf hebben zich al talrijke lokale blackouts voorgedaan waarmee ik jullie niet wilde vermoeien - soms ging het om een aantal vertrekken, andere keren had mijn kamergenoot in zijn helft wel stroom en ik niet. In dit geval was het snel duidelijk: op de gang was het licht van zaklampen zichtbaar en klonk gegiechel, maar het rijzige Hotel Kazakhstan met het karakteristieke '2030' in neonletters op de gevel (zou dat ook het jaar zijn waarin ze dit soort problemen onder te knie hopen te hebben?), het perfecte uitzicht waarop voor ons een continue bron van vreudge is en onze kamer ongetwijfeld tot een van de meest gewilde op de universiteit maakt, was nog gewoon voorzien.

Helaas werken de fornuizen op elektriciteit, dus moest ik het in plaats van pannenkoeken met gesmeerde boterhammen als diner stellen, maar we konden nog wel naar een supermarkt wat verderop om wat benodigdheden in te slaan voor een afscheidsfeestje wat we gepland hadden. Zo'n party in het donker is echter lang niet zo gezellig en het feestje doofde als een nachtkaars uit. Tegen het eind van de middag van de volgende dag, zo'n twintig uur later, sprong het licht weer aan. Zoals gebruikelijk sluit ik weer af met een nuttig advies: als jullie nog een keer naar Kazakhstan komen, neem dan dat noodpakket mee wat je volgens de Nederlandse overheid had moeten kopen. Houd je in als de kip in de aanbieding is. En, zoals we hier graag tegen elkaar zeggen: 'You haven't really been to Kazakhstan unless you have experienced a blackout!"

zaterdag 2 mei 2009

Koninginnedag

Net zoals de meeste mensen in Nederland verheugde ook ik mij op onze nationale feestdag. Niet alleen was dit een uitgelezen gelegenheid om weer met wat landgenoten in contact te komen en wat Nederlandse sfeer te proeven (letterlijk en figuurlijk), maar ook om eens een kijkje te nemen in de diplomatieke wereld, waar ik me gezien mijn Diplomacy-ervaring en innemende persoonlijkheid als een vis in het water verwachtte te voelen en waar ik in recente artikelen (http://archief.nrc.nl/?modus=l&text=Ministerie+van+Buitenlandse+Zaken&hit=2&set=3 en http://archief.nrc.nl/?modus=l&text=buitenlandse+zaken+cultuur&hit=14&set=2) al zoveel over interessants over gelezen had. Ik had na lang zoeken een t-shirt zonder vlekken gevonden, mijn enige niet-spijkerbroek klaargelegd en mijn kapsel in het beste model gestyleerd toen ik het nieuws over de verschrikkelijke gebeurtenissen in Apeldoorn vernam.

Omdat ik geen nieuws over een afgelasting van de evenementen in Almaty had ontvangen (ter plaatse vernam ik dat niet iedereen daarvoor op tijd bereikt zou kunnen worden), begaf ik me uiteindelijk toch naar het Hyatt om een kijkje te nemen. Vlak na mijn aankomst om kwart voor acht deelde de Nederlandse ambassadeur mee wat er gebeurd was, waarbij hij opvallend genoeg niet vermeldde dat het hoogstwaarschijnlijk geen ongeluk betrof, wat rond die tijd volgens mij reeds bekend was. Desalniettemin was de stemming niet al te bedroefd - de buitenlandse gasten (zakenmensen en diplomaten) werden uiteraard minder geraakt en voor de Nederlanders was het nog steeds een van de spaarzame kansen om eens bij te praten met de rest van de diaspora. Naast wat medewerkers van de Amerikaanse en Nederlandse ambassades raakte ik nog aan de praat met een drietal wat in een gehucht bij de Chinese grens vrijwilligerswerk voor gehandicapte kinderen deed. Om negen uur werd de bijeenkomst met het Wilhelmus en een toast op de Koningin besloten - een stuk vroeger dan gebruikelijk, maar het diplomatenkorps hoeft niet te vrezen: als je wilt, kan je elke dag naar een dergelijke receptie.